Próba to nic innego jak procent zawartości metalu szlachetnego (np. złota) w stopie, z którego wykonana jest biżuteria. Przykładowo, próba 0,585 oznacza 58,5% czystego złota w wyrobie jubilerskim.
Aby ułatwić obrót biżuterią, wprowadzono powszechnie stosowane na całym świecie próby. Stosowany jest również system karatowy. Czyste złoto to 24k a niższe próby to proporcjonalnie mniej karatów.
Próby złota:
- próba 999 - 99,9% złota 24 karaty
- próba 960 - 96,0% złota 23k
- próba 750 - 75% złota 18k
- próba 585 - 58,5% złota 14k
- próba 500 - 50% złota 12k
- próba 375 - 37,5% złota 9k
- próba 333 - 33,3% złota 8k
- próba 925 zawiera 92,5% czystego srebra
- próba 875 zawiera 87,5% czystego srebra
- próba 830 zawiera 83,0% czystego srebra
- próba 800 zawiera 80,0% czystego srebra
Podstawowe różnice pomiędzy próbami biżuterii:
- im niższa próba, tym twardszy wyrób. I odwrotnie, wysokie próby są bardziej miękkie
- niższe próby są mniej odporne na matowienie
- wyższe próby mają bardziej żółtą barwę
Biżuteria z większą zawartością czystego złota może mieć również wymiar inwestycyjny. Ceny złota bowiem stale rosną i w sytuacjach kryzysu, np. koronawirusa osiągają rekordowe wyceny. Złota biżuteria dzięki swojej długowieczności ma zatem szansę po kilku lub kilkunastu latach być warta więcej niż w momencie zakupu.
Aby biżuteria z metali szlachetnych mogła być legalnie sprzedawana, Urząd Probierczy musi nadać jej właściwą cechę probierczą. To symboliczna informacja o kruszcu i próbie, w której wykonany jest wyrób jubilerski. Procedurze tej nie podlegają wyroby srebrne lżejsze niż 5g oraz złote lub platynowe poniżej 1g. Są też wyjątki, kiedy masa biżuterii przekracza powyższe limity, jednak wybicie cechy mogłoby uszkodzić wyrób. Wtedy również rezygnuje się ze znaków probierczych. W takich przypadkach do biżuterii dołącza się specjalny certyfikat potwierdzający jakość wyrobu jubilerskiego.